Charles Haddon Spurgeon werd geboren in het kleine dorp Kelvedon, Essex, op 19 juni 1834, als het eerste kind van John en Eliza Spurgeon. In die tijd hadden stellen vaak veel kinderen, deels omdat de kindersterfte zo hoog was, in de hoop dat ten minste enkelen van hen de volwassen leeftijd zouden bereiken. John en Eliza zouden uiteindelijk zeventien kinderen krijgen, maar helaas overleefden slechts acht van hen de kindertijd – zes meisjes en twee jongens. Toen Charles werd geboren, was het gezin niet welvarend en was het leven moeilijk. Zijn vader, John, was predikant van een kleine onafhankelijke kapel in Tollesbury, tien mijl van Kelvedon, maar hij werkte slechts parttime en ontving weinig geld van de kerk. Om rond te komen werkte hij ook als klerk voor een kolenhandelaar in de nabijgelegen stad Cholchester, waar het gezin kort na Charles’ geboorte naartoe verhuisde. Toen John en Eliza’s tweede kind werd geboren, werd de financiële druk te groot.
Charles werd naar zijn grootouders van vaderskant, James en Sarah, gestuurd, die meer dan twintig mijl verderop in Stambourne woonden. Hij was toen slechts achttien maanden oud. Engeland veranderde in die tijd snel. De industriële revolutie was in volle gang en Groot-Brittannië werd trots ‘de werkplaats van de wereld’ genoemd. Maar deze ‘vooruitgang’ ging gepaard met verschrikkelijke omstandigheden voor arbeiders in de harde, vuile en overbevolkte steden. Mensen werkten lange uren in donkere, sombere en gevaarlijke fabrieken, en kinderarbeid was algemeen. Aan het einde van een uitputtende dag sjokten arbeiders door de smalle, benauwde straten naar hun krappe en vuile krotten. In deze ellendige omgevingen tierden immoraliteit en verdorvenheid welig. Maar deze veranderingen hadden de plaatsen in Essex waar Spurgeon opgroeide nog niet echt bereikt. Hoewel het leven moeilijk was, was de lucht tenminste schoon en volgden veel mensen de eenvoudige plattelandsleefstijl die generaties lang onveranderd was gebleven. Later, toen hij naar Londen verhuisde, zou Spurgeon de andere, minder fraaie kant van het negentiende-eeuwse Engeland van dichtbij meemaken.
Zijn grootvader, James, was ook predikant en had tegen de tijd dat hij en zijn vrouw Sarah de baby Charles in hun huis opnamen, al vijfentwintig jaar gediend in de onafhankelijke kerk in Stambourne. Hij was van puriteinse afkomst en kleedde zich zelfs als een ouderwetse puriteinse predikant, in kniebroeken en gespenlaarzen. Het dorp Stambourne in Essex was klein, met slechts tweehonderd inwoners, en had twee kerken (waaronder de Church of England) en twee pubs, maar er was geen dokter, geen apotheek en geen politieagent. Zoals Charles het zich herinnerde, was het dorp vredig en slaperig. Grootvader James leefde tot 1864, maar bezocht nooit Londen, dat slechts honderdzesenzestig kilometer verderop lag. Charles woonde in het pastoriehuis in Stambourne tot hij zeven jaar oud was. James en Sarah’s ongehuwde dochter, Charles’ tante Ann, woonde nog bij haar ouders en had een speciale rol in de zorg voor de jongen. De jaren die Charles in Stambourne doorbracht, zouden een belangrijke invloed op zijn leven hebben.
