Uw hart zij niet nijdig over de zondaren, maar wees de hele dag door in de vreze des Heeren; Want zeker, er komt een einde, en uw verwachting zal niet afgesneden worden. Spreuken 23:17 en 18, Engelse vertaling
De vorige zondag hadden we als tekst twee beloften. Ik vertrouw erop dat ze vol troost waren voor het beproefde volk van God en voor zielen die leven in de angst van zondeovertuiging. Vandaag zullen we twee voorschriften bezien, om niet de indruk te wekken enig deel van het Woord van God te verwaarlozen; want het voorschrift is evenzeer van God afkomstig als de belofte. Hier hebben we een bevel dat de Heilige Geest via de meest wijze mens heeft gegeven. En daarom is het, zowel aan de goddelijke als aan de menselijke kant, heel belangrijk.
Ik zei dat Salomo de meest wijze mens was, en toch werd hij in de praktijk de meest dwaze. Door zijn dwaasheid kreeg hij een volstrekt nieuwe hoeveelheid ervaring van de droevigste soort. We vertrouwen erop dat hij zich met een berouwvol hart tot God wendde en dat hij op deze manier wijzer werd dan ooit – wijzer met een tweede wijsheid die de genade van God hem gegeven had om zijn aardse wijsheid te heiligen. Hij die een wellustige prins geweest was werd de wijze prediker in Israël. Laten wij onze harten openen om de wijsheid te kennen die hij onderwees.
Salomo’s woorden tot zijn eigen zoon zijn niet alleen wijs, maar ook vol van tedere bezorgdheid. Ze behoren daarom zeer gewaardeerd te worden en hartelijk aanvaard als de taal van vaderlijke genegenheid. Deze verzen staan opgetekend in het Boek Spreuken. Laat ze in de kerk van God algemeen als spreuken aanvaard worden, zoals dit ook gebeurde in het oude Israël. Laten het heel vertrouwde woorden voor ons zijn. Laat ze vaak geciteerd worden, dikwijls overwogen en vervolgens dagelijks in praktijk worden gebracht. God geve dat deze bijzondere tekst vanaf heden in deze kerk spreekwoordelijk zal worden. Moge de Heilige Geest ze diep in ieder geheugen en in ieder hart laten doordringen!
Als u de tekst evenwichtig zult bekijken, zult u ten eerste zien de voorgeschreven levenswijze van de godvrezende: ‘Maar wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ In de tweede plaats zult u de vermoedelijke verstoring van die levenswandel opmerken. Dit gebeurde in de achterliggende eeuwen en het gebeurt nog steeds: ‘Uw hart zij niet nijdig over de zondaren.’ We worden vaak tot klagen verleid omdat de goddelozen voorspoed genieten. De vreze des Heeren in ons wordt verstoord en benadeeld door jaloerse gedachten. Als ze niet snel onderdrukt worden, zullen ze leiden tot mopperen en tot het wantrouwen van onze hemelse Vader. Zo dwaas en onwetend zijn we dat we onze wandel met God kwijtraken door ons aan de kwaaddoeners te ergeren. Ten derde zullen we voordat we afronden de nuttige overweging opmerken waardoor we zullen kunnen volhouden en waardoor we niet langer zullen mopperen over de voorspoed van de goddelozen: ‘Want zeker, er komt een einde; en uw verwachting zal niet afgesneden worden.’
1. O, genade te ontvangen om in praktijk te brengen wat de Geest over ons eerste punt zegt, de voorgeschreven levenswijze: ‘Maar wees de hele dag door in de vreze des Heeren!’ De vreze des Heeren is een korte omschrijving van ware godsdienst. Het is een innerlijke gesteldheid van hartelijke onderwerping aan onze hemelse vader. Deze wordt voor een groot deel gevormd door een heilige verering van God en een heilig ontzag voor Hem. Hiermee samen gaat een kinderlijk vertrouwen in Hem, dat leidt tot liefhebbende gehoorzaamheid, tedere onderwerping en ootmoedige bewondering. Het is een kinderlijke vrees. Niet de vrees die pijn heeft, maar de vrees die met vreugde gepaard gaat wanneer wij ‘ons verheugen met beving.’
We moeten allereerst in de vreze van God zijn voordat we er ‘de hele dag door’ in kunnen blijven. Dit kan nooit onze toestand zijn, tenzij als gevolg van de wedergeboorte. Om in de vreze des Heeren te zijn ‘moet u wedergeboren zijn.’ De vreze des Heeren is het beginsel der wijsheid. We worden daarin door de Heilige Geest onderwezen, Die de enige Verwekker van al onze genade is. Waar deze vrees aanwezig is, is het een teken van eeuwig leven en bewijst het de blijvende inwoning van de Heilige Geest. ‘Welgelukzalig is de mens die gedurig vreest’; ‘de Heere heeft een welgevallen aan hen die Hem vrezen.’ Deze heilige vrees voor de levende God is het leven van God dat zichzelf in de levendgemaakten openbaart.
Deze vrees is volgens de tekst bedoeld voor de hele dag en voor iedere dag. De langste dag is niet te lang voor onze eerbied en ook niet voor onze gehoorzaamheid. Als onze dagen worden verlengd totdat de levensdag uitmondt in de avond van de oude dag, moeten we nog steeds in de vreze Gods zijn. Ja, wanneer de dagen vermeerderen moet onze heilige vrees intenser worden. Dit is tegengesteld aan de gewoonte van die personen die een schijngodsdienst hebben.
Zij zijn erg voortreffelijk, erg heilig, erg godvruchtig als iemand naar hen kijkt. Dit is de liefde voor menselijke goedkeuring in plaats van de vreze des Heeren. De farizeeër, met een stuiver in de ene hand en een trompet in de andere, is een beeld van de man die alleen een aalmoes geeft om geprezen te worden. De farizeeër die zijn gebeden zegt terwijl hij op de hoek van de straat staat, is een beeld van de man die nooit in het verborgene bidt, maar die bij godsdienstige bijeenkomsten erg spraakzaam is. ‘Waarlijk, Ik zeg u, zij hebben hun loon weg.’ Schijngodsdienst stelt niets voor. Doe niets om door de mensen gezien te worden. Anders zult u zich ontwikkelen tot een volslagen huichelaar.
Ook mogen we de godsdienst niet beschouwen als iets wat geen gemeengoed is, als iets buitengewoons. Heb geen krampachtige godsdienst. Wij hebben gehoord over mannen en vrouwen die bij één gelegenheid bijzonder voortreffelijk waren, maar daarna nooit meer. Zij straalden fel als een komeet, een tijdelijk wonder, en zij verdwenen weer als kometen, om nooit te worden teruggezien. Godsdienst die onder hoge druk voor een bijzondere gelegenheid is opgekweekt, is geen gezond gewas. We hebben een gewone, alledaagse godsdienst voor iedere dag nodig, vergelijkbaar met het licht van de onbeweeglijke sterren die altijd schijnen. Godsdienst moet niet bezien worden als iets dat losstaat van het dagelijkse leven. Het zou het meest essentiële deel van ons bestaan moeten zijn. Ons gebed zou net als onze ademhaling moeten zijn, natuurlijk en aanhoudend. Onze gemeenschap met God zou te vergelijken moeten zijn met het gebruiken van voedsel, een gelukkig en natuurlijk voorrecht.
Broeders, het is heel jammer wanneer mensen in hun leven een strenge scheiding tussen geestelijke en aardse dingen aanbrengen. Zeg niet: ‘Dit is godsdienst en het andere is zakelijk’, maar heilig alle dingen. Onze meest gewone handelingen zouden door het Woord van God en het gebed geheiligd moeten worden en zo tot heilige handelingen worden gemaakt. De beste mensen zijn in hun leven het meest stabiel.
Toen de grote Elia wist dat hij opgenomen zou worden, wat deed hij toen? Als u wist dat u vanavond naar de hemel zou worden gevoerd, dan zou u aan iets bijzonders denken waarmee u dit aardse toneel zou verlaten. Toch zou u niets beters kunnen doen dan uw plicht voortzetten, zoals u gedaan zou hebben als er zich niets had aangediend. Het was Elia’s werk om naar de profetenscholen te gaan en de jonge studenten te onderwijzen. Hij bleef dat werk doen totdat hij in de vurige wagen plaatsnam. Hij zei tegen Eliza: ‘De Heere heeft mij naar Bethel gezonden.’ Toen hij de studenten te Bethel vermaand had, dacht hij aan de andere school en zei tegen zijn metgezel: ‘De Heere heeft mij naar Jericho gezonden.’ Hij maakte zijn reis even kalm alsof hij nog een heel leven voor zich had en vervulde op die manier zijn leraarschap totdat God hem naar de Jordaan stuurde. Vandaar werd hij met een wervelwind in de hemel opgenomen.
Wat is er voor een man van God beter dan te blijven in zijn roeping waarmee hij God verheerlijkt? Wat God u te doen gegeven heeft, moet u doen. Dat en niets anders, kome wat wil. Mocht iemand van u morgen geopenbaard krijgen dat hij moet sterven, dan zou het niet verstandig zijn om naar boven te gaan, te gaan zitten en te lezen of te bidden, voordat het dagelijks werk klaar is. Ga door, beste vrouw, en stuur de kinderen naar school, kook het middagmaal en handel de passende bezigheid van de dag af. En als u dan gaat sterven, zal het web van uw leven geen losse draden hebben die nog ontward moeten worden. Leef zo dat uw dood niet een stuk vreemd metaal zal zijn dat aan uw leven is vastgesoldeerd, maar daarentegen een harmonieus onderdeel van alles wat eraan vooraf is gegaan. ‘Wees gij de hele dag door in de vreze des Heeren.’ Of we leven of sterven, we zijn des Heeren, en laten we daarnaar leven.
Onze godsdienst moet nooit wisselvallig zijn, zoals sommige rivieren waarvan het peil steeds verschillend is. Pas op voor de geest die het ene uur in verrukking is en het volgende uur woedend. Pas ervoor op om Christus op zondag te dienen en de Mammon op maandag. Pas op voor de godsdienst die afhankelijk van de kalender varieert. Iedere zondagmorgen halen sommige lieden hun godsdienst tevoorschijn en brengen hem in fatsoen terwijl ze hun beste hoed afborstelen. Veel vrouwen zetten, overeenkomstig de mode, de vrees van God tegelijk met hun hoed op. Als de zondag voorbij is en hun beste spullen zijn weggedaan, hebben ze ook hun beste gedachten en hun beste gedrag aan de kant gezet. We moeten een godsdienst van zeven dagen hebben of anders hebben we er helemaal geen.
Periodieke godsvrucht is doorlopende huichelarij. Wie afwisselend een vijand en een vriend van Jezus kan zijn, is in werkelijkheid altijd een vijand. We hebben een godsdienst nodig die we, net als de armen, altijd bij ons hebben. We hebben een godsdienst nodig die net als ons hart altijd luid klopt en die net als onze ademhaling altijd in beweging is. Sommige mensen hebben op dit punt vreemde ideeën. Zij zijn alleen heilig op heilige dagen en op heilige plaatsen. Er was een man die altijd vroom was op Goede Vrijdag. Op geen enkele andere vrijdag vertoonde hij tekenen van godsdienstigheid, en zelfs niet op enige andere dag. Maar op Goede Vrijdag kon niets hem ervan weerhouden om ’s morgens naar de kerk te gaan nadat hij als ontbijt een hot cross burn gegeten had. Die dag nam hij deel aan het heilig avondmaal en daarna voelde hij zich veel beter. Dat was ook maar al te begrijpelijk, aangezien hij volgens zijn theorie genoeg genade had binnengekregen om een jaar lang vooruit te kunnen.
U en ik geloven dat zulke denkbeelden onnozel en bijgelovig zijn. Maar wij moeten oppassen om niet op dezelfde manier te dwalen. Iedere vrijdag moet voor ons een Goede Vrijdag zijn. Mogen we zo waarlijk begenadigd worden dat iedere dag voor ons een heilige dag wordt: dat onze kleding een ambtsgewaad wordt, onze maaltijd een sacrament, ons huis een tempel, ons gezin een kerk, ons leven een offer, wijzelf een koning en een priester voor God! Dat op de bellen van onze paarden zal staan: ‘De heiligheid des Heeren’! (Zach. 14:20) God zende ons godsdienst van deze soort, want als we de hele dag door in de vreze des Heeren zijn, zal dat dit alles inhouden.
Laat ons op praktische wijze de details opmerken die de aansporing omvat: ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ De zon is op en wij worden wakker. Moge dan ieder van ons gevoelen: ‘Als ik wakker word, ben ik nog bij u.’ Het is verstandig om bij tijds op te staan, want door slaperigheid kunt u een uur verspillen en ervoor zorgen dat u de hele dag achter loopt, zodat u de dingen niet op orde kunt krijgen en u niet kunt gedragen als degenen die rustig wandelen met God.
Als ik de hele dag in de vreze des Heeren moet zijn, dan moet ik goed beginnen met ernstig gebed en zoete gemeenschap met God. Bij het opstaan is het even belangrijk om het hart gereed te maken als om het gezicht te wassen; even belangrijk om Christus aan te doen als om kleren aan te trekken. Ons eerste woord zouden we tot onze hemelse Vader moeten spreken. Voor de gezondheid van de ziel is het goed om de dag te beginnen met een verzadigende teug van het water des levens.
Van het begin hangt veel meer af dan sommige mensen denken. Hoe u ’s avonds naar bed gaat, kan bepalend zijn voor hoe u ’s morgens opstaat. Als u met uw verkeerde been uit bed stapt, kunt u de hele dag het gevoel hebben dat alles mis gaat. Als uw hart in goede toestand is bij het ontwaken, zal dit helpen om het de hele dag in een goede toestand te houden. Ga de droge wereld niet in voordat de morgendauw op uw takken ligt. Dompel uw hart in godsvrucht voordat u de stroom van dagelijkse zorgen inwaadt. Zie niet het aangezicht van mensen voordat u eerst het aangezicht van God hebt gezien. Laat uw eerste gedachten hemelwaarts zweven en laat uw eerste ademhalingen gebed zijn.
En nu zijn we beneden en gaan we op weg naar ons werk. Als u zich over de straat haast, denk aan deze woorden: ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ Laat uw God niet thuis achter. Buiten de deur hebt u Hem het meest nodig. Wees in het omgaan met uw medemensen wel bij hen, maar niet één van hen, als dat zou inhouden dat u uw Heere vergeet. Het vroege onderhoud dat u met uw Liefste hebt gehad, zou uw levenswandel de hele dag moeten beïnvloeden. Een glimlach van Jezus in de ochtend geeft de hele dag zonneschijn. Probeer eens om terwijl u met de troffel werkt, de schaaf hanteert of de naald of de pen gebruikt, doorlopend gemeenschap met uw Vader en uw Heere in stand te houden. Laat de telefoonlijn tussen u en de Eeuwige nooit ongebruikt. Leg uw oor tegen de hoorn en hoor wat de Heere tot u zal spreken. En houd uw mond erbij en vraag raad van het heiligdom hierboven. Of u nu lang of kort werkt, ‘wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’
Maar het is etenstijd; wees in de vreze des Heeren terwijl u aan tafel zit. De ziel kan vergiftigd worden terwijl het lichaam gevoed wordt wanneer we het uur van verfrissing veranderen in een uur van vermaak. Sommigen zijn gulzig, nog meer worden er dronken. Beschouw uw tafel niet als een varkenstrog waar het beest zich vol kan zwelgen. Maar houd uw eetlust in de gaten en maak uw tafel door heilige dankzegging tot een tafel des Heeren. Eet het brood van de aarde zoals u uiteindelijk brood zult eten in het koninkrijk van God. Drink zo dat uw hoofd en uw hart in de beste toestand mogen zijn om God te dienen. Als God u voedt, ontheilig de gelegenheid dan niet door overdaad en bederf haar niet door lichtzinnige gesprekken.
Gedurende de dag zorgen onze bezigheden ervoor dat we gezelschap hebben. Misschien hebben we andere collega’s dan we zelf zouden uitkiezen; maar wie zijn brood verdient, komt vaak op plekken waar zijn eigen wil hem niet zou brengen. Als we nooit met goddeloze mensen mochten omgaan, moesten we uit de wereld gaan. Wie de hele dag door in de vreze van God is, zal letten op zijn eigen geest, woorden en daden, zodat ze met het Evangelie van Christus in overeenstemming zullen zijn, in welke kringen hij ook moet verkeren.
Probeer geen kluizenaar of monnik te zijn, maar wees een man Gods onder de mensen. Als u een afspraak maakt of uw goederen aan klanten verkoopt, wees dan in de vreze van God. Het kan nodig zijn om naar de markt of naar de beurs te gaan, maar wees te midden van de menigte in de vreze des Heeren. Mogelijk zult u maar zelden spreken over wat u het meest dierbaar is, om geen parels voor de zwijnen te werpen. Maar u moet altijd onder heilige en hemelse invloed blijven, zodat u altijd bereid bent rekenschap te geven van de hoop die in u is, met zachtmoedigheid en vreze. ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren’, ook al worden uw oren gekweld en uw hart bedroefd door het kwaad om u heen. Wie in Londen niet in de vreze Gods kan zijn, kan dat ook niet op het platteland.
Het gezelschap is nu weggegaan en u bent alleen. Handhaaf de vreze des Heeren in uw eenzaamheid. Pas ervoor op om tot eenzame zonden te vervallen. Sommige jonge mannen en vrouwen halen als ze alleen zijn een slechte roman tevoorschijn, waarvan ze niet zouden willen dat iemand hen die zag lezen. En anderen gebruiken af en toe stiekem alcohol, terwijl ze een heel sobere reputatie willen hebben. Als een mens een juiste verhouding met God heeft, heeft hij het beste gezelschap wanneer hij alleen is. Hij streeft ernaar om zijn God daarin te eren en Hem geen verdriet te doen. Ongetwijfeld ben ik wanneer ik alleen ben met God, verplicht mij zo goed mogelijk te gedragen. Doe niets waarvan u bang zou zijn dat het bekend zou worden. Vrees de Heere wanneer u zo alleen bent dat u geen vrees voor mensen hebt.
De avond komt, de winkel is gesloten en u hebt een beetje tijd voor uzelf. Onze jonge mensen die in een winkel werken hebben een rustperiode en een wandeling nodig. Geldt dit voor u? ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ Wees uw Heere zowel ’s avonds als ’s morgens trouw. Pas op voor slecht gezelschap in de avond! Denk erom dat u nooit zegt: ‘De duisternis zal mij immers bedekken.’ ‘Wees in de vreze des Heeren’ wanneer zondaars u proberen te verleiden en weiger meteen ieder aanbod dat God niet behaagt.
‘Ontspanning’, zegt iemand. Ja, ontspanning. Er zijn veel nuttige en gezonde vormen van vermaak die met mate in ons voordeel gebruikt kunnen worden. Maar houd u niet bezig met enig tijdverdrijf dat u verhindert om voortdurend in de vreze des Heeren te blijven. Vergeet als u zich ontspant niet uw hogere recreatie, waarbij u in Christus Jezus tot een nieuw schepsel werd gemaakt. Onze voornaamste rust ligt in een verandering van dienst voor onze Heere; ons grootste genoegen is gemeenschap met Jezus.
De nacht komt en we zijn thuis met ons gezin. Laten we niet vergeten de dag te besluiten met familiegebed en persoonlijk gebed, zoals we deze ook begonnen zijn. In onze kamer moet niets aanwezig zijn waarvan de engelen zouden blozen als ze ernaar zouden kijken. Die heilige wezens komen en gaan waar de heiligen rusten. Engelen hebben een speciale voorliefde voor slapende heiligen. Lieten ze geen ladder neer vanuit de hemel naar de plaats waar Jakob lag? Hoewel hij slechts een steen als hoofdkussen had, de aarde als bed, de bosjes als gordijnen en de nachtelijke hemel als baldakijn, toch was God er en engelen zwermden om hem heen. Tussen Gods troon en het bed van heilige mensen ligt sinds lang een veel gebruikte weg. Rust iedere nacht in Jezus, zodat u uiteindelijk in Jezus mag rusten. Wees vanaf de dageraad tot middernacht in de vreze des Heeren.
Laten we nu nadenken over speciale gelegenheden. Niet alle dagen zijn hetzelfde. Er zullen uitzonderlijke gebeurtenissen plaatsvinden, en die zijn allemaal bij de dag inbegrepen. Op een dag lijdt u misschien een groot verlies en merkt u onverwacht dat u veel armer bent dan toen u uit bed kwam. ‘Wees in de vreze des Heeren’ als u met verliezen en tegenslagen te maken hebt. Als de grote watervloeden overheersen en stormen van verdrukking over u heen razen, blijf dan in de ark van de vreze des Heeren en u zult even veilig zijn als Noach was.
Mogelijk beleeft u een verwonderlijk succesvolle dag, maar staar u daar niet blind op. Toch kan het zijn dat u opeens binnen bent. Ongedacht kan u een verbazingwekkend voordeel in de schoot vallen. Wees dan niet overmatig opgewonden, maar blijf in de vreze des HEEREN. Let erop dat u niet zo trots wordt dat u op uw welvaart vertrouwt, want dan kan God het nodig vinden om u uit liefde tot uw ziel te bedroeven.
Mogelijk wordt u in de loop van de dag door een ongebruikelijke verzoeking overvallen. Christelijke mensen zijn goed gewapend tegen gewone verzoekingen, maar plotselinge aanvallen kunnen hen verwonden. Wees daarom de hele dag door in de vreze des Heeren; dan zullen onvoorziene omstandigheden u niet onderuit halen. U zult niet bang zijn voor slechte berichten. Evenmin zult u door verkeerde suggesties misleid worden wanneer u in de voortdurende vreze des Heeren geworteld en gegrond bent.
Misschien wordt u in de loop van de dag op een kwaadaardige manier uitgedaagd. Ken slecht iemand belaagt u met verbitterde praatjes. Als u uw goede humeur ook maar een beetje verliest, profiteert uw tegenstander van uw zwakheid en wordt nog bitterder en lasterlijker. Hij gooit u dingen naar het hoofd die niet gedacht en nog minder gezegd mogen worden. ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ ‘Laat af van toorn en verlaat de grimmigheid.’ ‘Wordt niet door het kwade overwonnen, maar overwin het kwade door het goede.’ De tegenstander kent uw zwakke plek en daarom zegt hij de meest monsterachtige dingen tegen God en tegen heilige zaken. Let niet op hem, maar bezit uw ziel in lijdzaamheid. Dan zal de vreze van God een pantser voor u blijken dat zijn giftige pijlen niet kunnen doorboren. ‘Moge de vrede van God die alle verstand tc boven gaat, uw harten en zinnen bewaren door Christus Jezus.’
Het kan zijn dat u in de loop van de dag in een heel moeilijke zaak moet handelen. Het gewone intermenselijke verkeer is voor eerlijke personen gemakkelijk genoeg. Maar zo af en toe stuit u op een lastige kwestie, op een gewetenszaak, op iets waarover niet zo maar uit een losse pols te beslissen valt. ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ Zet de moeilijke kwestie voor de Heere uiteen. Beoordeel een zaak zoals deze voor Zijn rechterstoel beoordeeld zal worden. En als hij uw beoordelingsvermogen te boven gaat, wacht dan op God om verder licht te ontvangen. Er is geen mens die dwaalt, zelfs niet in een moeilijk geval, wanneer hij gewend is om net als David te roepen: ‘Breng de efod hier.’ Dit heilige boek en de goddelijke Geest zullen ons op de juiste manier leiden wanneer het beste oordeel dat we zelf kunnen vellen nog onzeker is. ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’
Maar ach, u voelt zich helemaal niet fit. U zult vandaag niet actief kunnen zijn. U kunt niet naar uw werk gaan, u moet in bed blijven. Pieker daar niet over, maar ‘wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ Als u de hele nacht wakker bent omdat de slaap niet kunt vatten, laat dan uw gedachten steeds hemelwaarts gaan, laten uw verlangens tot rust komen in de boezem van uw Vader en laat uw geest gelukkig zijn omdat u weet dat Christus met u meevoelt. Als ons hele leven overspoeld door en ondergedompeld is in de heilige Geest, vindt u gezondheid in ziekte en vreugde in pijn.
Het is ook mogelijk dat u lijdt aan psychisch ongemak in de vorm van een depressie. De dingen zien er donker uit en uw hart is heel zwaar. Klager, ‘wees de hele dag door in de vreze des Heeren.’ Wanneer het leven als een mistige dag is, wanneer de voorzienigheid bewolkt en stormachtig is en u door een orkaan overweldigd bent, wees dan nog in de vreze des Heeren. Wanneer uw ziel enorm bedroefd is en u zo vermorzeld bent als een druiventros in de wijnpers, klamp uzelf dan toch aan God vast en laat uw eerbiedige vreze van Hem nooit gaan. Hoe uitzonderlijk en ongebruikelijk uw beproeving ook moge zijn, laat toch in uw ziel deze overtuiging opkomen: ‘Ook al zou Hij mij doden, zo zal ik nog op Hem hopen.’
Ik heb de zaak in algemene zin uiteengezet. Laat me u nu wijzen op de bijzondere redenen waarom we altijd in de vreze des Heeren moeten zijn. Behoren we niet de hele dag in de vreze des Heeren te zijn omdat Hij ons de hele dag ziet? Wendt de Heere Zijn oog ooit van ons af? Sluimert de Bewaarder Israels ooit? Als God niet onze God was, maar alleen onze wettige Meester, dan zou ik zeggen: ‘Laten wij geen ogendienaars zijn’ – maar laten we aangezien we niet aan Zijn alziend oog kunnen ontsnappen, er des te meer op toezien hoe we onszelf gedragen. ‘Wees de hele dag door in de vreze des HEEREN’, want de Heere Die u vreest, ziet u voortdurend.
Onthoud ook dat de zonde de hele dag door even slecht is. Is er een uur waarin het goed zou zijn om God niet te gehoorzamen? Is er een bepaalde tijdsperiode waarin de wet van heiligheid krachteloos is? Ik dacht het niet. Geeft daarom nooit aan zonde toe. God vrezen is altijd goed. De vrede van Gods loslaten, is altijd heel verkeerd. Wees daarom altijd in de vrezen des Heeren. Herinner u de striktheid van Nehemia’s integriteit en hoe hij zei: ‘Maar ik heb alzo niet gedaan, om der vreze Gods wil.’
Wandel de hele dag door in de vreze des Heeren omdat u altijd aan Christus toebehoort. Het merkteken van het bloed is altijd op u, zult u het ooit verloochenen? U bent uitverkoren, en u bent altijd uitverkoren. U bent duur gekocht en u bent altijd van uw Heere. U bent door de Heilige Geest uit de wereld geroepen en Hij roept u altijd. U bent door soevereine genade bewaard en u wordt altijd zo bewaard. Daarom bent u vanwege de voorrechten die u geniet verplicht om in de vreze des Heeren te blijven. Hoe kunt u uw door God gegeven en door de hemel geëerde karakter van een kind van God opgeven? Nee, houd liever voor eeuwig vast aan uw aanneming tot kind en aan de erfenis die u hierdoor verzekerd wordt.
U kunt nooit voorspellen wanneer de satan u zal aanvallen, wees daarom heel de dag in de vreze des Heeren. U bent in bezet gebied. Soldaten, wees altijd waakzaam! Soldaten, blijft in gevechtstoestand! Als u in uw eigen gebied was, zou u bij de voorste rijen vandaan kunnen dwalen en ergens kunnen gaan liggen. Echter, u marcheert door het land van de tegenstander, waar achter ieder bosje een vijand hurkt.
Onderhoud verder dat uw Heere ieder uur kan terugkomen. Voordat deze woorden van mijn lippen naar uw oor kunnen reizen, zou Jezus hier kunnen zijn. Terwijl u met uw werk bezig bent, of op bed ligt of in het veld bent, kunnen de vlammende hemelen Zijn komst verkondigen. Sta daarom met uw lendenen omgord en uw lampen brandend, klaar om de feestzaal in te gaan wanneer de Bruidegom komt. Of, u kunt sterven. Als kerk hebben we de achterliggende dagen een dubbele waarschuwing gehad in het overlijden van twee geliefde ouderlingen. Zij zijn als korenschoven naar huis gedragen, volledig gerijpt. Zij zijn in vrede gestorven en vreugdevol de rust binnengegaan. Wij staan ook aan de kant van de doodsrivier. Onze voeten worden door het water aan de rand van de rivier overspoeld. Ook wij zullen spoedig de zwarte stroom doorwaden. In één moment, plotseling, kunnen we worden weggeroepen. Laat iedere daad zo zijn dat we er geen moeite mee zouden hebben als algemeen bekend werd dat dit onze laatste daad was. Breng iedere dag zo door dat hij een gepast einde van het leven op aarde zou kunnen zijn. Laat ons nabije en naderende einde ons helpen om de hele dag door in de vreze des Heeren te zijn.
Als we in die toestand blijven, merk dan de bewonderenswaardige resultaten op! In de vreze des Heeren blijven, betekent veilig wonen. De Heere verlaten staat gelijk aan het opzoeken van het gevaar. In de vreze des Heeren is een sterk vertrouwen, maar los ervan bestaat er geen veiligheid.
Wat is zo’n toestand respectabel! Een godsdienst die niet consistent is, wordt door mensen belachelijk gemaakt. Ik heb gehoord over een broeder die beweerde dat hij al lang een geheelonthouder was, maar sommigen twijfelden hieraan. Toen men hem vroeg hoe lang al, antwoordde hij: ‘Met wat tussenpozen zo’n twintig jaar.’ U had de veelbetekenende glimlach op alle gezichten moeten zien. Een geheelonthouder met tussenpozen! Zijn voorbeeld stelde niet veel voor. Sommige belijders zijn met tussenpozen christen en niemand respecteert hen. Dit soort zaad zal niet groeien; er zit geen levenskracht in. Consistentie is het bewijs van oprechtheid.
‘Wees de hele dag door in de vreze des HEEREN’, dan zult u gelukkig zijn. God heeft het de gelovige onmogelijk gemaakt om zich in zonde op z’n gemak te voelen. Als u christen bent, zult u nooit geluk vinden in het bij God vandaan gaan. Nogmaals, God heeft dit soort genoegen voor u onmogelijk gemaakt. Uw vreugde ligt in een nabije wandel met God; uw hemel op aarde bestaat uit gemeenschap met de Heere.
Als u in de vreze des Heeren blijft, wat zult u dan nuttig zijn. Mensen die met tussenpozen christen zijn, zijn niets waard. Ze beïnvloeden niemand. Het weinige goede dat ze doen, maken ze zelf weer ongedaan. De mens die in de vreze des Heeren blijft, is ook de mens die groeit. Wie de hele dag door in de vreze des Heren is, krijgt meer van die vreze; en die vreze heeft meer praktische invloed op zijn leven en hart. Wat een armzalig leven leiden zij die afwisselend ijverig en lauw zijn! Net als Penelope weven ze overdag, maar ontrafelen ze ’s nachts. Ze zijn net als het weer; het is bij hen dan vriezen en dan dooien. Ze bouwen en breken dan weer af, en zo hebben ze nooit rust. Kinderen van God, laat uw gedrag consistent zijn. Laat uw leven niet zijn als een dambord, met evenveel zwarte als witte velden. Wees niet als de orgelvogel, die beroemder is om zijn gekwetter dan om iets anders. O, dat God ons als witte duiven zou maken!
Wees niet de ene dag moedig en de andere dag laf. Wees niet de ene dag gezond in het geloof en de volgende dag in een slechtere toestand. Wees niet in een opwelling gul, terwijl u in uw gewone doen zo zelfzuchtig bent als een vrek. O, dat we aan onze Vader in de hemel gelijk mogen worden in heiligheid, en vervolgens aan Hem gelijk in onveranderlijkheid, zodat we voor altijd heilig zouden zijn!
Laten we uit dit alles onze grote nood afleiden. Het is alsof ik iemand hoor zeggen: ‘U geeft ons heel wat werk te doen.’ Is dat zo? Geloof me, ik zoek naar een sterkere hand dan de uwe. Zelfs één enkele dag in de vreze des Heren zijn is voor een onwedergeboren natuur onhaalbaar; dit is een werk van genade. Zie dan wat voor genade u alle dagen van uw leven nodig zult hebben. Zoek ernaar en ontvang hem. Zie hoe weinig u zonder de Geest van God kunt doen. Zonder Zijn inwoning zult u spoedig alle vreze des Heeren afwerpen. Pleit op de verbondsbelofte: ‘En Ik zal Mijn vreze in hun hart geven, dat zij niet van Mij afwijken.’ Wees voor alles van God afhankelijk.
En aangezien u weet dat de zaligheid uit het geloof is, opdat zij naar genade zij (Rom. 4:16), oefen veel geloof richting God. Geloof dat Hij u de hele dag door in Zijn vreze kan laten zijn. ‘U geschiedde naar uw geloof.’ Geloof dat heiligheid mogelijk is. Zoek ernaar en bezit haar. Geloof moet, als kanaal van genade, altijd met de waarheid verbonden zijn. Waar geloof leeft van waarheid. Als u de leerstellingen van het Evangelie opgeeft, zult u helemaal niet in de vreze van God zijn. En als u eraan begint te betwijfelen, zult u niet de hele dag door in de vreze des Heeren zijn. Zorg ervoor dat solide waarheid het fundament van uw geloof is en laat uw krachtige geloof u dagelijks genade brengen, zodat u overduidelijk altijd in de vreze des Heeren zult zijn.
2. Welnu, ik heb terecht het grootste deel van mijn tijd aan het belangrijkste onderwerp besteed. Aan het volgende punt besteden we maar een paar woorden. Laten we de vermoedelijke verstoring bezien. Godzalige mensen in alle tijden is het overkomen dat ze de goddelozen zagen opbloeien, en door die aanblik werden ze aan het wankelen gebracht. U ziet een gewetenloos mens goed geld verdienen in uw handel, terwijl u niets verdient. Soms denkt u dat uw geweten u hindert; en ik hoop dat het niet iets anders is. U ziet iemand anders konkelen en bedriegen. Voor hem is eerlijkheid niets dan tactiek. Werken op zondag is geen probleem, want het Woord van God betekent niets voor hem. U kunt niets doen zoals hij, en daarom lijkt u niet zo te vorderen als hij. Het zij zo. Laat zijn voorspoed u niet treurig maken. Er is iets beters om voor te leven dan geld verdienen alleen.
Als uw leven God behaagt, laat het dan ook uzelf behagen. Benijd de goddelozen nooit. Veronderstel dat God het hem toestaat om succesvol te zijn, wat dan nog? Benijd hem niet meer dan dat u vette ossen benijdt vanwege de linten waarmee ze tijdens een tentoonstelling versierd zijn. Ze zijn klaar voor de slacht. Wilt u zich in hun plaats bevinden? Het lot van de voorspoedige zondaar valt te vrezen. Hij is op een hoge positie gezet om te worden neergeworpen.
Beroof de goddelozen zelfs niet in gedachten van hun voorbijgaande geluk. Hun huidige voorspoed is de enige hemel die ze ooit zullen kennen. Laat hen er zoveel van hebben als ze kunnen. Ik heb gehoord van een vrouw die haar onvriendelijke en goddeloze echtgenoot om precies deze reden heel vriendelijk behandelde. Ze zei: ‘Ik heb voor hem gebeden en ik heb er bij hem op aangedrongen dat hij aan zijn ziel zou denken. Uiteindelijk ging ik echter vrezen dat hij in zijn zonden zal sterven, en daarom heb ik besloten dat ik hem in dit leven zo gelukkig zal maken als ik maar kan. Ik beef als ik bedenk hoe groot zijn ellende in de toekomende wereld moet zijn en daarom zal ik hem nu gelukkig maken.’ U die bij uw gezonde verstand bent, u zult de varkens hun schillen en draf zeker niet misgunnen! Nee, vul de trog en laat het schepsel zich voeden, want het heeft part noch deel aan een hoger leven. Gelovigen, neem uw bittere beker en drink deze zonder klagen. Eén uur met God zal immers een honderdvoudige vergoeding zijn voor een leven van beproeving.
De beproeving die de voorspoed van goddelozen oplevert, is des te groter omdat deze mensen erg geneigd zijn om te pochen. Ze snoeven over de lijdende gelovige en zeggen: ‘Wat levert je godsdienst op? Je bent slechter af dan ik. Kijk eens hoe prettig het mij zonder God vergaat!’ Geef niets om hun gepoch; dat zal spoedig eindigen. Hun tong wandelt op de aarde, maar ze spreken slechts ijdelheid.
Het is pijnlijk om te zien dat de vijanden van God triomferen. Hun tactiek verslaat voor een tijd het eerlijke protest van de liefhebber van de waarheid. Bedrog overweldigt een eerlijk mens. Er zijn meer liefhebbers van dwaling dan mensen van God. Zulke mensen verachten contracten en alle manieren waarop eerlijke mensen beschermd worden. Wat geven zij erom? Ze verachten de ouderwetse mensen die ze verdrukken. Denk aan Haman in het boek Esther, en merk op hoe praalzuchtig hij was totdat hij aan de galg werd opgehangen.
Er is geen werkelijke reden om slechte mensen te benijden: in hun huidige toestand lopen ze gevaar, en hun toekomst is het verderf. Ik zie hen nu op dat eiland, sportend, dansend, vrolijk feestend. Ik sta als het ware op een naakte rots, en ik zou hen hun eiland van rozen en lelies kunnen benijden. Maar terwijl ik toekijk, zie ik dat hun prachtige eiland geleidelijk naar het verderf wegzinkt. De oceaan komt aan alle kanten op. De golven slaan de stranden weg. Zelfs terwijl ze dansen, stijgt de vloed hoger. Kijk, daar zinkt een bedwelmde ellendeling in de verslindende vloed weg. De rest gaat door met het spel, maar het kan niet lang meer duren. Ze zullen spoedig verdwenen zijn. Laat mij liever op mijn eenzame rots staan dan in een voorbijgaande weelde weg te zinken. Laat mij in veiligheid blijven, in plaats van te dansen wanneer er overal gevaar heerst.
Ach lieve vrienden, als u de slechte mensen benijdt, zal dit u wezenlijke schade toebrengen. Afgunst helpt op geen enkele manier, maar hindert op vele manieren. Als u de slechten benijdt, verlangt u er misschien al snel naar om hen gelijk te zijn. Op het moment dat u dat wenst, bent u hun gelijk! Wie slecht zou willen zijn omwille van voorspoed, is al slecht. Wie zegt: ‘Ik zou net zo willen doen als zij, zodat ik net zo rijk zou kunnen worden als zij’, wel, dat is iemand die zijn ziel zou willen verkopen als hij een koper kon ontmoeten. Nee, nog niet voor heel de wereld zouden wij het lot van ongelovigen willen delen. We willen liever met Mordechai in de poort zitten dan net als Haman te feesten met de koning. God helpe ons, lieve vrienden, zodat het ons niet schokt wanneer we de voorspoed van de goddelozen zien.
3. We sluiten af met een nuttige overweging. De tekst zegt: ‘Want zeker, er komt een einde; en uw verwachting zal niet afgesneden worden.’ Allereerst, er komt een einde aan dit leven. Deze dingen duren niet eeuwig. Integendeel, al het zichtbare is vergankelijk. Het menselijk leven is een ijdele vertoning; zelfs als vertoning is het ijdel. U spreekt over geestelijke dingen alsof het schaduwen zijn; in werkelijkheid echter zijn ze het enige wezenlijke. Tijdelijke dingen zijn als een fata morgana in de woestijn. De dingen om ons heen zijn gemaakt van dezelfde substantie als dromen, en wanneer we werkelijk ontwaken zullen we hun beeld verachten. In alle weelde en eer zijn een worm en een mot aanwezig. Denk aan het einde van de zondaar en u zult nooit meer onrustig zijn wanneer hij zich uitspreidt als een groene laurierboom.
Vervolgens, er komt een einde aan de voorspoed van mensen in de wereld. Hij verdient zijn geld. En dan? Hij verdient nog meer. En dan? Hij verdient nog meer. En dan? Hij sterft, en er staat een klein berichtje in de krant over hoeveel geld hij nalaat. In werkelijkheid betekent dit dat hij werd weggenomen van zoveel dat hij nooit bezat maar voor zijn erfgenaam bewaakte. De dood brengt dingen tot een einde en na de dood komt het oordeel: ‘Want God zal ieder werk brengen in het gericht, met al wat verborgen is.’ (Pred. 12:14) Wat een einde zal dat zijn! De zondaar mag zo zorgeloos leven als hij maar wil, maar hij moet er voor de rechterstoel van Christus verantwoording van afleggen. Luid kan hij lachen, sarcastisch en bitter kan zijn kritiek op godsdienst zijn, maar er komt een einde. En wanneer het doodszweet op zijn voorhoofd staat, zal hij inbinden en hulp nodig hebben van precies dat Evangelie dat hij bekritiseerde. ‘Er komt een einde.’ Laat ons ons leven niet besteden aan dat wat een einde heeft. Een onsterfelijke ziel behoort onsterfelijke vreugden te zoeken.
Lieve vrienden, voor u is er een (doel)einde in een heel andere betekenis. God heeft een bedoeling met uw huidige moeite en beproeving. Hij stuurt u uw moeilijkheden en beproevingen met een genadig motief. ‘Wees de hele dag door in de vreze des Heeren’, want ieder deel van de dag kan ertoe bijdragen dat uw geestelijke vorming toeneemt, uw voorbereiding op de hemel die komt. Met alles wat u overkomt heeft uw hemelse Vader een bedoeling. De pijlen van onheil zijn gericht op uw zonden. Bittere bekers die u drinkt, zijn bedoeld om de innerlijke delen van de ziel te reinigen. Mopper niet, maar vertrouw. Een oud spreekwoord zegt dat u aan kinderen en dwazen nooit half afgemaakt werk moet laten zien. Evenzo geldt dat het werk van God in de voorzienigheid niet door zulke armzalige kinderen als wij beoordeeld kan worden.
We kunnen de uiteindelijke bedoelingen van Gods plannen niet zien. Broeders, wanneer we alles kunnen overzien en Gods werk voltooid kunnen aanschouwen, zullen we een andere indruk hebben van dingen dan nu terwijl het werk nog aan de gang is.
Ten slotte, er komt een einde voor de goddeloze, maar uw verwachting zal niet worden afgesneden. Wat verwacht u? Dat God Zijn belofte zal houden? Dat zal Hij doen. Dat God u uiteindelijk vrede zal geven? Dat zal Hij doen. Dat Hij u uit de doden zal opwekken en u met Christus in de hemelse gewesten zal zetten? Dat zal Hij doen. Dat u voor eeuwig met de Heere zult zijn en dat Hij u heerlijkheid en vreugde zal geven? Dat zal Hij doen. Uw verwachting zal niet worden afgesneden. Iedere christen is een mens met veel verwachting, en geen enkele verwachting zal beschaamd worden. Laat hem zijn hoop cultiveren en de reikwijdte ervan vergroten. Want de hoop die op Jezus en Zijn genade gegrond is, stelt ons nooit teleur. Voor ons geldt dat de vogels in de lucht beter zijn dan tie vogels in de hand; ze zijn even zeker ons eigendom. De belofte van God is op zichzelf beschouwd een bezitting, en onze verwachtingen ervan vormen op zichzelf beschouwd en genot.
Ik rond af, lieve vrienden. Moge de Heilige Geest deze dingen aan uw hart toepassen! Christenen behoren uitzonderlijk blij te zijn; want al hebben ze maar een klein grondgebied, het is voor eeuwig aan hen verpacht, ben werelds mens kan een groot huis hebben, maar hij huurt het maai kort; binnenkort heeft hij niets meer. Juist op dit moment is er veel ophef over aflopende pachtcontracten. Voor iedere goddeloze kan zijn levenscontract morgen aflopen! Het contract van de gelovigen loopt echter nooit af. Wat hij heeft, is zonder voorbehoud van hem. Zijn erfenis zal voor eeuwig zijn.
Grijp door het geloof het eeuwige. Sla het geestelijke als een schat op. Verblijdt u in God, en wees de hele dag door in de vreze des Heeren. God geve u dit in Zijn grote genade, om Christus wil!
Amen.
