De eerste vijf discipelen

Als het waar is dat ‘orde de eerste wet van de hemel’ is, dan is denk ik evengoed variatie de tweede wet van de hemel. De lijn van de schoonheid is geen rechte lijn, maar altijd een curve. God gaat niet steeds op dezelfde manier te werk, maar gevarieerd. Dit ziet u met één oogopslag als u naar de schepping om ons heen kijkt. God heeft niet allemaal schepselen van één soort gemaakt, maar Hij heeft wilde dieren, vogels, vissen, insecten, reptielen geschapen. Werkelijk, alle vlees is niet hetzelfde vlees (vgl. 1 Kor. 15:39) en evenmin zijn alle lichamen van dezelfde orde. De donkere, doodse aarde zelf is vol variatie. Edelstenen fonkelen niet allemaal op dezelfde manier. De grovere en minder kostbare rotsen zijn elk op hun eigen wijze getekend en gemarmerd. Wat hebben we in de plantenwereld niet voor een variëteit aan planten, heesters, kruiden, bloemen om ons heen! In elk van de rijken van de natuur, of het nu het dieren- , planten- of mineralenrijk is, treft u zo veel onderverdelingen aan dat er veel scholing nodig is om ze te kunnen classificeren. Een heel leven is niet genoeg om ze allemaal te bestuderen.

Kijk eens naar de gevleugelde dieren die door de lucht zweven. Wat een verschil is er tussen de kleine kolibrie, die slechts een levend hoopje edelstenen lijkt te zijn, en de adelaar, die zwevend op zijn vleugels naar de hemel opstijgt en met de bliksemstralen speelt.

De hele wereld is vol wonderen, en geen twee wonderen zijn hetzelfde. U zult nooit kunnen ontdekken dat God Zichzelf herhaalt. Deze grote Meester kan weliswaar vaak twee tekeningen schilderen die hetzelfde lijken, maar als ze onder een microscoop onderzocht worden, wat komen er dan voor een verschillen tevoorschijn! Zelfs de sterren, die dezelfde fonkelende stralen lijken te hebben, blijken bezien door een telescoop te beschikken over verschillende kleuren, vormen en banen. Meer nog, zelfs de wolken zijn opgestapeld in verschillende vormen en de massa’s nevel van de Melkweg zijn onderscheiden van elkaar.

Zoals de roede waarmee Hij tuchtigt op grote schaal steeds verschillend is geweest, zo is het in het klein ook, heeft u ontdekt. God tuchtigt u zelden twee keer op dezelfde manier. U kunt verschil ontdekken in de wijze waarop de slag valt, in het middel waarmee u geslagen wordt of in het deel van uw gemoed dat het meest door Zijn tuchtigingen geraakt wordt.

Zo is het ook bij de verlossers: wat een variatie! U vindt er nauwelijks twee die op elkaar lijken! God laat een Gideon opstaan, maar Jefta is niet zoals Gideon, en Simson niet zoals Jefta. Evenmin is David te vergelijken met Simson of met Gideon. Ze zijn allemaal verschillend. Hun wapens variëren ook. De ene moet een ezelskaak gebruiken (Richt. 15:15), de ander een slinger en steen (1 Sam. 17:49). De een moet tevreden zijn met een prikstok voor ossen, terwijl een ander het zwaard moet trekken (Richt. 3:21, 31),

Evengoed als verschillende soorten mensen verordent God verschillende methoden. Hij verlost Zijn volk eenvoudigweg volgens Zijn eigen wil, maar steeds op een verschillende manier.

God is altijd de God van de variatie, en dat zal Hij zijn tot aan het eind van de tijd. Hij zal nieuwe dingen doen voordat Hij het boek van de geschiedenis afrondt. We zullen nieuwe daden van de Heere zien. Hij zal Zijn oorlogen op nieuwe manieren voeren, verlossers laten opstaan die anders zijn dan zij die eerder zijn gekomen. Hij zal Zijn Naam op nieuwe muziekinstrumenten verhogen en verheerlijken. Laten we dat verwachten. Hij is de God van de variatie, zowel in de natuur als in de voorzienigheid.

Mijn tekst illustreert heel duidelijk dat dezelfde wet geldt voor het werk van de genade. Het is steeds hetzelfde werk, en toch is er telkens een verschil in de manier waarop het tot stand komt. Het is altijd dezelfde Persoon Die de ziel bekeert, en toch worden er steeds verschillende methoden gebruikt om het hart te breken en om het weer te verbinden. Elke zondaar moet door hetzelfde leven worden levend gemaakt, aan hetzelfde Evangelie gehoorzaam worden gemaakt, worden gewassen in hetzelfde bloed, worden bekleed met dezelfde gerechtigheid, worden vervuld met dezelfde goddelijke kracht, en hij wordt uiteindelijk in dezelfde hemel opgenomen.

Toch zult u in nog geen twee bekeringen van zondaren precies dezelfde dingen vinden. Vanaf het allereerste begin van het goddelijk leven tot op het hoogtepunt waarop dat leven genoten wordt in de volmaakte heiliging in de hemel, zult u ontdekken dat God op deze manier in de een werkt, op die manier in de ander en op nog een andere manier bij een derde, want God zal nog steeds de God van de variatie zijn.

Hoewel Zijn orde zo vaststaat als maar mogelijk is, zal Hij toch steeds de variatie, de veelzijdigheid van Zijn eigen gedachten en Geest laten zien.

Als u dan naar deze geschiedenis kijkt, die weliswaar wat lang, maar volgens mij vol onderwijs is, kunt u vier verschillende methoden van bekering opmerken. Deze komen voor in de bekering van de eerste vijf discipelen die de kern vormen van het gezelschap van de apostelen, de eerste vijf die tot Christus kwamen en die onder Zijn discipelen geteld werden.

1. Het eerste geval dat we in deze tekst vinden, is de bekering van twee discipelen. De ene was waarschijnlijk Johannes. We kunnen het niet met absolute zekerheid zeggen, maar heel waarschijnlijk was het Johannes. We weten dat deze evangelist de gewoonte had om zijn naam te vermijden waar hij kon. Soms spreekt hij over ‘de andere discipel’ als hij zichzelf bedoelt. Nu en dan schrijft hij: ‘de discipel die Jezus liefhad.’ Zijn liefde liet in hem een vriendelijke hoogachting van de anderen groeien, maar een lage inschatting van zichzelf. Daarom verzuimt hij nooit de lofprijzingen die anderen uit Christus’ mond ontvingen te vermelden, terwijl hij zijn eigen naam waar hij dit maar kan achterwege laat. Ik denk dus dat terecht wordt verondersteld dat de ene Johannes was.

De andere was Andreas, Simon Petrus’ broer. De eerste twee discipelen zijn de vruchten van de prediking. Mogen we niet verwachten dat het grootste deel van de bekeringen onder ons het gevolg is van de openbare Evangeliebediening? ‘De twee discipelen hoorden Johannes dat zeggen en zij volgden Jezus.’

Laten we een paar woorden aan deze eerste zaak wijden. Geliefden, we verwachten dat een groot aantal mensen door de prediking van de waarheid tot God zal worden gebracht. De prediking van de waarheid mag dan dwaasheid zijn, en dat is ze ook voor hen die verloren gaan (1 Kor. 1:23), maar voor ons die behouden worden, is het de kracht en de wijsheid van God. Waar het Evangelie het meest gepredikt wordt, daar zult u de meeste bekeringen vinden.

Let in het geval dat we voor ons hebben op de prediker. Hij was een man die door God verlicht was. Jezus Christus kwam naar de doop van Johannes toe, maar de Doper herkende Hem eerst niet. Na een korte tijd echter, toen de Geest Die afdaalde de Messias aanwees, wist Johannes zeker dat dit Degene was over Wie Mozes in de wet schreef en over Wie de profeten schreven.

Steeds daarna was Johannes’ getuigenis duidelijk en stoutmoedig. Hoewel hij vanwege zijn dienst uiteindelijk onthoofd werd, verloor hij nooit de oprechtheid van zijn bedoeling of de helderheid van zijn getuigenis, maar hij bleef trouw verklaren dat de Messias gekomen was.

Broeders, voor het werk van de Evangeliebediening is het van belang dat de prediker een door God verlicht man is. Niet dat de opleiding veracht moet worden. Integendeel, we kunnen niet van de Geest van God verwachten dat Hij de mensen kennis van de grondtalen geeft als zij die kennis met een beetje doorzettingsvermogen zelf kunnen verwerven. God doet nooit overbodige wonderen. Met de mogelijkheden en krachten die we bezitten, moeten we onze leden overgeven aan God als instrumenten van gerechtigheid. We geloven dat God het aan ons overlaat om mensen op te leiden, want als wij dat kunnen doen, is het niet nodig om een wonder te verrichten.

Maar zelfs met de beste opleiding is de mens toch niet meer dan een brok klei. In zijn neusgaten moet God de adem van het geestelijk leven als prediker inblazen, anders zal hij van geen nut zijn, maar een dood gewicht voor de kerk van God.

Wat zullen we dan zeggen over die mannen die een preekstoel beklimmen omdat het gezin geen andere inkomstenbron heeft, of omdat ze te dom zijn voor het leger of de rechtenstudie, zodat ze ergens moeten worden neergezet waar ze makkelijker in hun levensonderhoud kunnen voorzien, in de kerk?

Wat een schreeuwende zonde van onze tijd dat zulke mannen door bisschoppen de handen opgelegd krijgen en dat verklaard wordt dat ze door de Heilige Geest tot de Evangeliebediening geleid zijn, terwijl ze niet eens weten dat er een Heilige Geest is, in ieder geval niet voor zover het persoonlijke ondervinding in hun eigen hart betreft!

Het is waar, God kan zondaren bekeren door een slechte prediker. Ja, zelfs als de duivel zou preken, zou het me niet verwonderen als er mensen door tot bekering kwamen, als de duivel tenminste de waarheid preekte. Het is de waarheid die het doet, en niet de prediker. Ook al waren de raven onreine vogels, ze brachten Elia zijn brood en vlees. Onreine predikanten kunnen Gods dienaren soms hun geestelijk voedsel brengen. Desondanks zegt God tegen de goddelozen: ‘Hoe durft u over Mijn verordeningen te vertellen?’ (Ps. 50:16). De predikant moet een man zijn die door God onderwezen is, wiens ogen door de Heilige Geest geopend zijn. Dit is in ieder geval de grondregel, welke uitzonderingen daar ook tegen in mogen worden gebracht.

Stel dat de prediker inderdaad door God geroepen is, merk dan op dat we niet moeten verwachten dat zijn Evangeliebediening altijd even succesvol is. Wat Johannes betreft: hij gaf bij één gelegenheid een heel duidelijk getuigenis van Christus, maar niemand van zijn discipelen verliet hem om Jezus te volgen. De volgende keer dat hij preekte, had hij succes, want twee van zijn discipelen voegden zich bij de Meester. Van die eerdere gelegenheid lezen we echter niet dat een van zijn hoorders ertoe geleid werd om de kant van de Heere te kiezen.

Mijn broeders, God staat toe dat Zijn predikanten soms het net aan de verkeerde kant van het schip werpen. Ze kunnen zelfs een hele nacht zwoegen en niets vangen. Ze kunnen zaaien op onvruchtbare grond, op de hoofdweg en onder de doornen. Ze kunnen hun brood op het water uitwerpen en toch niets vinden, want de belofte spreekt over vele dagen (Pred. 11:1). Toch moet de predikant volhouden. Als de mensen vandaag niet behouden worden, kan dat misschien morgen gebeuren.

Na goed de prediker en zijn uitwerking overdacht te hebben, wil ik dat u aandacht geeft aan zijn onderwerp. Wat een korte preek. Een berisping voor onze langdradigheid! Wat is hij eenvoudig. Hier geen moeilijke zinnen, geen hoogvliegende versieringen in voordracht, geen retorische kunststukjes. Het is gewoon: ‘Zie het Lam!’

Maar let op het onderwerp: Johannes preekt over Jezus Christus, over niets anders dan Christus en over Christus op de manier waarop en in die vorm waarin Hij het meest nodig maar het minst aangenaam is. De Joden accepteerden Christus de Leeuw. Zij keken uit naar de machtige Held uit de stam van Juda die hun banden verbreken zou. Zo was Jezus ook, maar zo preekte Johannes Hem niet. Hij preekte Hem als Christus het Lam. Het Lam van God, het lijdende, verachte, zachtmoedige en geduldige offer. Bij deze gelegenheid hield hij Hem omhoog als de grote Drager van de zonde voor de mensenkinderen. Het beeld van het paaslam en de bok, die weggezonden werd (Lev. 16), lijkt het meest toonaangevend door hem naar voren te zijn gebracht, zowel in zijn eigen gedachten als voor het gemoed van het volk.

Hij wijdde erover uit dat Jezus het Lam van God was, Dat de zonde van de wereld wegnam. Als er ergens vele bekeringen tot stand moeten komen, dan moet de prediker een door God onderwezen man zijn. Hij moet vol houden, ook als hij geen resultaat ziet. Hij moet er echter ook op letten dat dit de hoofdzaak van al zijn preken is, het ruwe materiaal waaruit hij elke verhandeling maakt: ‘Jezus, Jezus het Lam, Jezus de Drager van de zonden.’ Steeds moet hij roepen: ‘Zondaren, zie hoe uw zonden op Hem gelegd zijn. Schuldigen, zie op Hem, vertrouw Hem. Er schuilt leven in een blik op Hem. Hij heeft uw zonden weggenomen en uw smarten gedragen. Zie op Hem.’

U die het Evangelie preekt, blijf hier dichtbij: ‘Zie het Lam van God!’ Jongemannen die in de straat het Evangelie preekt, u die de kerk van God dient, geef haar al de leerstukken van het Evangelie, maar kom steeds hierop terug, zoals een kompasnaald terugkomt bij de pool: ‘Zie het Lam van God, Dat de zonden van de wereld wegneemt!’ Bij deze twee bekeringen door de openbare Evangeliebediening is het boeiend om het proces waar te nemen. Kijk zorgvuldig naar het verhaal. In Andreas en zijn metgezel werd een onderzoekende geest wakker gemaakt en ze begonnen Christus te volgen, nog niet helemaal als discipelen, maar als zoekers. Ze volgden Christus’ rug, als ik het zo mag zeggen. Ze waren er nog niet toe gekomen om Zijn gezicht te zien of om aan Zijn voeten te zitten. Zij volgden Zijn rug als mensen die onder de indruk van het Woord zijn, een verlangen naar Christus hebben en van plan zijn om een eerlijk onderzoek te doen naar de aanspraak die Hij maakt op hun geloof.

Terwijl zij Christus achter Zijn rug volgen, wendt Hij Zich om en ziet hen in het gezicht. Wat gezegend was het voor hen dat Hij Zich omdraaide! Het was ook een zegen voor Petrus toen de Heere Zich omdraaide en naar hem keek. In dit geval draait Hij Zich om terwijl zij Hem achter Zijn rug volgen.

Ik kan u niet zeggen hoeveel liefde er in Zijn ogen was. De liefde van een moeder voor haar eerstgeboren kind kan wellicht als voorbeeld dienen voor de liefde van Jezus Christus voor Zijn eerste discipelen. Hij was God, Hij was Mens, Hij was Gods eigen Zoon, maar tot op dat ogenblik was Hij niet de Meester van discipelen geweest. Nu ontspringt aan Hem een rank die Hij nog niet eerder verworven had. Nu heeft Hij er enkelen die Hem ‘Rabbi‘ zullen noemen en die zich graag door Zijn onderwijs zullen laten leiden.

Hij kijkt om naar hen. Zo kijkt Hij ook als er door de Evangeliebediening nieuwsgierigheid opgewekt wordt en mensen beginnen te zoeken. Jezus Christus kijkt naar hen. Met ogen vol ernstige genegenheid slaat Hij hen gade en helpt Hij hen in hun zoeken.

Christus ontmoet de mens die een onderzoekende houding heeft door hem voor te stellen nog verder onderzoek te doen. Hij wekt het hart op. Terwijl het vuur van de ziel brandt, gooit Hij er brandstof op.

Zij zeggen: ‘Meester, waar woont U?’ Onmiddellijk antwoordt Hij: ‘Kom en zie.’ Dit is precies hoe het proces van bekering in een mensenhart tot stand wordt gebracht. Zij willen meer weten van Christus en Hij zegt tegen hen: ‘Kom en zie. U wilde vrede hebben. Kom en zie of Ik die u kan geven. Ik vertel u dat uw vrede, als u Mij vertrouwt, zal zijn als een rivier en uw gerechtigheid als de golven van de zee. Kom en zie!’

U zegt dat u reinheid wilt. Probeer nu slechts het resultaat van de gehoorzaamheid van het geloof. Kijk maar of dat uw hart niet verandert en uw geest niet vernieuwt. ‘Kom en zie.’ U die zoekt en die vragen hebt over Christus, over Zijn Evangelie, Zijn Persoon en Zijn afkomst, ‘Kom en zie.’ De beste manier om van de macht van ons heilig Evangelie overtuigd te raken, is om het voor uzelf uit te proberen. Als u een eerlijke zoeker bent, als de genade van God u zo gemaakt heeft, kom dan, stel het Evangelie op de proef en probeer het uit. ‘Welzalig de man die op Hem vertrouwt’ (Ps. 34:8, Eng. vert.). Dit hebben wij aanschouwd en het is ons getuigenis. Maar als u hiervan zelf zeker wilt zijn, Kom en zie. Zij geloofden Christus op Zijn Woord, zij kwamen en zij zagen.

Mijn lieve vriend, als u slechts wilde komen en Christus wilde zien, als u in een nederig, eerlijk gebed uw hart aan Hem wilde overgeven en er dan onvoorwaardelijk op wilde vertrouwen dat Hij uw Gids wil zijn, zou u die beslissing nooit betreuren. Als u blijkt dat Jezus een leugenaar is, verlaat Hem dan. Als Zijn beloften niet waar blijken te zijn, laat u dan niet langer tot Zijn discpelen rekenen. Geef Hem echter een kans.

Geef Zijn liefde toch een kans!
De ondervinding zal aantonen
hoe gezegend de mensen zijn
– maar alleen zij –
die op Zijn waarheid vertrouwen.

Zo ziet u de manier waarop Gods genade door het Woord werkt, een onderzoekende geest opwekt, dan een nog verdergaand onderzoek, dan volgt de proef van de ondervinding en daarna leidt dat tot het overgeven van het hart aan Christus.

2. Het volgende geval is heel anders. De derde van Christus’ discipelen, ene Simon Petrus, wordt door middel van een persoon binnengebracht, en niet door de openbare prediking van het Woord. Let op het 41e vers: Andreas, de broer van Simon Petrus, was een van de twee die het van Johannes gehoord hadden en Hem gevolgd waren. Deze vond als eerste zijn eigen broer Simon en zei tegen hem: Wij hebben de Messias gevonden, dat vertaald wordt als de Christus.’

Dit is wat altijd gebeurt als het geestelijk leven krachtig aanwezig is. Zodra een mens ook maar door Christus gevonden is, begint hij anderen te vinden. Het woord ‘eerst’ houdt in dat hij dit later niet opgaf. Hij vond eerst zijn eigen broeder Petrus. Hoeveel hij er later vond, kan ik u niet zeggen, maar ik moet zeggen dat Andreas doorging een visser van mensen te zijn tot hij in de derde hemel werd opgenomen. Hij vond er zeer velen nadat hij Petrus gevonden had.

Ik weet dat er sommigen zijn die denken dat er alleen in hun eigen kerk genade te vinden is. Zij geloven dat God nooit buiten de muren van hun eigen kerk werkt. Buiten het bereik van de stem van hun eigen predikant is alles onbetrouwbaar, onorthodox; misschien dat er wat waars in zit, maar het is op fatale wijze verleidelijk. Ze denken dat alle anderen buiten de kring van het verbond staan en ze zeggen, niet heel anders dan die oude ruziemakers uit het land Uz: ‘Wij zijn dé mensen en de wijsheid zal met ons sterven’ (vgl. Job 12:2).

Het is zeker dat Gods volk nooit op die manier praat, en doen ze dat wel, dan spreken ze de taal van Asdod, en niet de taal van een kind van Israël, want de mond van een Israëliet druipt van liefde en zijn taal is vol van het onrustige verlangen dat anderen mogen worden binnengebracht.

Kijk naar onze apostel Paulus. U zult nooit een sterkere predestinatieleer ontdekken dan u in het negende hoofdstuk van Romeinen leest en toch, wat zegt hij? Dat het verlangen van zijn hart en zijn gebed tot God voor Israël is dat ze behouden mogen worden (Rom. 10:1). Hij zegt dat hij voor zijn broeders, zijn familie naar het vlees een voortdurende smart in zijn hart heeft (Rom. 9:1). Er was niemand die zich er meer om bekommerde mensen te bekeren dan Paulus, hoewel er niemand zuiverder was in de leer van de uitverkiezing door God. Hij wist dat het niet afhangt van hem die wil of van hem die hardloopt, maar toch kon hij net als Samuël zeggen: ‘God verhoede dat ik tegen de Heere zou zondigen door op te houden voor u te bidden’ (1 Sam. 12:23, Eng. vert). Zo ziet u dat het eerste verlangen van een christen erop gericht is om te proberen anderen naar de Zaligmaker te brengen.

We hebben van bepaalde mensen gehoord dat die hun beste grondstoffen exporteren. Dat doen veel handelaren, maar ik denk niet dat christenen hen in dat opzicht moeten nadoen. Laat de christen in ieder geval in al zijn gesprekken overal vol smaak zijn en laat hem ervoor zorgen dat hij de lieflijkste vruchten van geestelijk leven en van getuigenis thuis tevoorschijn laat komen, in de kring van zijn eigen familie en bekenden. Andreas, je deed er goed aan om eerst je broer te op te zoeken. Toen hij hem ging zoeken, kon hij vast niet bedenken wie Simon zou worden. Wel, Simon was tien Andreassen waard, voor zover we dat uit de evangelisten kunnen halen. Petrus was echt een vorst onder de apostelen. Met die snelle tong van hem en die stoutmoedige, opvliegende, drieste geest, die zelfbewuste en doortastende ziel, was er niemand onder hen aan Petrus gelijk. Johannes mag de anderen overtroffen hebben in liefde, maar toch was Petrus waarlijk een leider onder de apostelen. Andreas zou maar nauwelijks met hem te vergelijken zijn.

Zelf kunt u maar heel gebrekkige talenten hebben, en toch kunt u het middel zijn om een groot mens tot Christus te brengen. Lieve vriend, u weet zo weinig van de mogelijkheden die u in u hebt! U zou slechts een woord tot een kind kunnen spreken. In dat kind zou een groot hart kunnen sluimeren dat de christelijke kerk de komende jaren zal opwekken. Andreas heeft slechts twee talenten, maar vindt dan Petrus.

Andreas’ getuigenis tegenover Petrus is het opmerken waard. Het was heel bescheiden en ik durf te zeggen dat dit het voor Petrus aanbevelenswaards maakte. Hij zei niet: ‘Ik heb de Messias gevonden.’ Hij zei: ‘Wij.’ Wie ook de andere discipel was, hij liet hem in de ontdekking delen. Onze toespraak verliest nooit aan kracht als we onze trots verliezen, maar over het algemeen groeit de kracht ervan evenredig met onze bescheidenheid – ook al moet die bescheidenheid nooit een verhindering zijn voor de vrijmoedigheid.

Dit was precies wat Simon Petrus nodig had. Petrus had een positieve en duidelijke handelwijze nodig. Hij was iemand die het nodig had dat de vriendelijke stem van een broer hem dit aan het verstand bracht, anders had het hem weinig geholpen om iets over Christus te horen zeggen.

Let op het bekeringsproces als hij bij Jezus gebracht wordt. Jezus beschrijft hem in zijn huidige toestand. Hij zei: ‘U bent Simon, zoon van Jona.’ Sommigen leggen dit zo uit: ‘U bent Simon, de zoon van de bedeesde duif.’ Hij verklaart aan hem wat hij was, Hij toonde dat Hij hem kende, dat Hij zowel zijn stoutmoedigheid als zijn lafheid, zowel zijn roekeloosheid als zijn standvastigheid begreep. Nu Hij hem verteld heeft wie hij was, gaf Hij hem een nieuwe naam, die een aanwijzing was voor de natuur die Hij door Zijn genade aan hem wilde geven. ‘U zult Petrus genoemd worden, een rots.’

Wel, dit is in het algemeen het grondpatroon van de bekering. Het is werkelijk bij iedere bekering het patroon, hoewel dat niet altijd duidelijk is. De natuur wordt ontdekt en genade wordt verleend. Ons wordt geleerd de oude naam met smart te lezen en een nieuwe naam wordt ons gegeven, waarin we ons verheugen.

3. ‘De volgende dag wilde Jezus weggaan naar Galilea en Hij vond Filippus en zei tegen hem: Volg Mij.’

De vierde discipel wordt niet geroepen door de openbare prediking van het Woord en evenmin door persoonlijk onderwijs. Hij wordt direct door de stem van Jezus geroepen.

Nu worden in waarheid alle mensen zo geroepen, want de stem van Johannes of de stem van Andreas is in werkelijkheid de stem van Jezus Christus, die door hen als Zijn middelen heen spreekt. Maar in sommige gevallen worden er klaarblijkelijk geen middelen gebruikt. We hebben sommige mensen gekend die plotseling indrukken ervoeren waarvan ze niet wisten waar die vandaan kwamen of waar ze heen leidden. We hebben een arbeider gekend die terwijl hij met z’n zaken bezig was er plotseling toe kwam om zijn geestelijk peil te controleren. Een grootse gedachte kwam in hem op; waar dat vandaan kwam, kon hij niet vertellen. We hebben een man gekend die midden in de nacht wakker werd. Hij kon niet vertellen waarom, maar er was een heilige kalmte over hem. Terwijl de maan door het raam scheen, leek er een heilig licht op zijn ziel te schijnen en begon hij na te denken.

We weten dat zulke dingen gebeuren. Verbazende gevallen, terwijl mensen bezig konden zijn met het beramen van slechte daden. Ging het ook niet zo met kolonel Gardiner? Die nacht wilde hij een misdaad plegen, en toch werd hij door soevereine genade net ervoor tegengehouden, klaarblijkelijk zonder enig middel.

Broeders, we kunnen niet zeggen wanneer God Zijn uitverkorenen wedergeboren laat worden, want ook al moeten we de middelen gebruiken en tot God roepen of Hij arbeiders voor de wijngaard wil uitzenden (Matth. 9:38; 20:1), toch zal Hij die soeverein over allen heerst geregeld zonder hen werken.

Het Woord dat in achterliggende jaren werd gehoord, het Bijbelvers dat bekend is vanuit de kinderjaren kan door de kracht van de Heilige Geest rechtstreeks het middel zijn om een mens van de duisternis over te zetten in het licht.

Is er in het woord ‘wilde’, dat we in dit vers lezen, niet iets dat uitnodigt om even bij stil te houden? ‘De volgende dag wilde Jezus weggaan naar Galilea.’ Vinden we daarin niet iets van de goddelijke noodzaak, die we zo vaak op een andere plaats aantreffen? ‘Hij moest door Samaria gaan’ (Joh. 4:4). Voelde Hij niet instinctief aan dat er een mens was die Hij ontmoeten moest, achter wie Hij aan moest gaan en tot wie Hij het woord dat alles beveelt en dat alle zonden overwint, moest spreken? Wellicht wilde Jezus deze morgen naar deze kerk komen. Jezus wilde hier komen omdat Hij wist dat Filippus hier ook gekomen is. Filippus, waar bent u? U kunt in de zonde geleefd hebben en Christus hebben veracht, maar als Hij zegt: ‘Volg Mij’, dan smeek ik u om Zijn woord te gehoorzamen en Hem te volgen. Christus volgen, dat is het beeld van elke vorm van het christelijk discipelschap.

4. Ik hoop dat ik u niet vermoeid heb, want hier is nog het vierde geval, dat van de vijfde discipel. Deze verschilt van hen allen: Nathanaël. Wat zullen we over Nathanaël zeggen? Werd hij door de Evangeliebediening bekeerd? Dat lijkt er niet op. Werd hij door middel van een andere persoon bekeerd? Dat was gedeeltelijk zo. Filippus vindt Nathanaël, maar dat Filippus Nathanaël vond, werkte half niet zo veel uit als toen Christus Filippus vond. Toen Christus Filippus vond, geloofde Filippus. Toen Filippus echter Nathanaël vond, wilde Nathanaël niet geloven. Hij zei: ‘Kan er uit Nazareth iets goeds komen?’

Filippus is gedeeltelijk het middel, maar er is iets meer. Jezus Christus Zelf toont Zijn eigen kracht, door Nathanaël het geheim van zijn eigen hart te vertellen. Toch lijkt me dat Nathanaëls bekering tot Christus voor een deel te danken was aan de staat waarin hij toen verkeerde. In zekere zin was hij al een mens die behouden was. Hij was een vrome Israëliet. Onder de vijgenboom was hij een ware zoeker van de Messias. Welnu, er zijn dus verschillende dingen samengevoegd: zijn hart was voorbereid. Dit was ongetwijfeld door God bewerkt. Deze voorbereiding bracht hem echter niet tot Christus, maar maakte hem klaar voor Christus. Ze bracht hem tot God in gebed, maar ze bracht hem nog niet bij het Lam van God, Dat de zonden van de wereld wegneemt. Toen kwam Filippus als middel en toen kwam Christus’ goddelijke woord, dat Nathanaël overtuigde en hem ertoe bracht zijn vertrouwen op de Messias te stellen.

Dit is een soort samengesteld geval. Zonder twijfel zijn er velen in de Kerk van God die een beetje verward zijn als ze antwoord moeten geven op de vraag: ‘Hoe bent u bekeerd?’ In onze kerkelijke bijeenkomsten ontdekken we een grote menigte mensen die zeggen: ‘Wel, ik kan mijn bekering niet tot één preek herleiden. Vele preken hebben indruk op me gemaakt, in feite doen de meeste dat. Meneer, ik kan niet zeggen dat ik bekeerd was toen ik een kind was, maar soms denk ik dat ik dat was, want zelfs in die tijd had ik vele indrukken en het is zeker dat ik toen bad.’

Ze zullen u vertellen: ‘Toch was er een tijd dat het leek of ik nadrukkelijker in het licht kwam te staan, toen ik over Christus kon zeggen: ‘U bent de Zoon van God, u bent de Koning van Israël’, maar ik kan niet precies zeggen wanneer de zon opging.’

Als u werkt aan de bekering van zo iemand – en ik hoop dat er enkelen van mogen zijn in deze menigte – dan geeft het niet of het de Evangeliebediening is of dat het door middel van een andere persoon is, maar het is zeker dat er een goed gevolg zal zijn, omdat er om te beginnen goede grond is. God heeft de voren al getrokken en de aarde al geploegd. Als dus het zaad verspreid wordt, kan er aanvankelijk een klein tegenstand zijn, maar uiteindelijk zal het wortel schieten.

Lieve vrienden, u die weet hoe u tot anderen over hun ziel moet praten, zie dan naar zulke mensen uit. Steeds als u iets ziet dat op vroomheid lijkt, zelfs als die vroomheid het verkeerd heeft en onwetend is, kijk dan naar die mens. Wees in het bijzonder hoopvol voor hem en probeer, als u kunt, die persoon te laten weten: ‘We hebben Hem gevonden over Wie Mozes in de wet en de profeten schreven.’ Stel Christus voor, spreek over Jezus, breng deze goede Nathanaels tot Jezus. Deze mensen, die lijken op de eerlijke en goede grond, deze mensen zonder boosaardigheid of bedrog, breng hen tot Jezus.

Maar let op, toch zullen hun gebeden en u als het middel niet genoeg zijn, tenzij Christus hen met een verrassend ontdekkend woord voor de ziel ontmoeten zal en zal zeggen: ‘Voordat Filippus u riep, toen u onder de vijgenboom was, zag Ik u.’

Zoekende Nathanaëls, ik denk dat dit een belofte voor u is: ‘U zult grotere dingen zien dan deze.’ U zult zien dat u vergeving ontvangt, u zult zien dat uw gebeden Jakobs ladder opklimmen en dat er bij God vandaan zegeningen zullen neerdalen om op uw ziel te rusten.

Ik had gehoopt om veel meer punten naar voren te kunnen brengen, maar inderdaad, dit hoofdstuk is voor wie dan ook te vol om in zo’n korte tijd te behandelen. U zult echter merken dat ik u slechts een blik op de oppervlakte ervan gegeven heb. Dat zal volstaan om te tonen dat de middelen tot bekering en de algemene gang van zaken eromheen van geval tot geval verschillen. Misschien is de bekering van Nathanaël de hoogste van allemaal. Hij ontvangt Christus op een vollediger wijze dan een van de anderen. Hij ontvangt grotere beloften dat zij. Toch zijn ze allemaal oprecht, hoewel er niet een van op de ander lijkt, behalve dan dat Johannes en Andreas samen genomen kunnen worden.

De Heere zegene u, om Christus’ wil.